Sáng ngày 05/6/2024, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Trà Vinh tổ chức chiến dịch tuyên truyền tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Các nội dung thông tin tuyên truyền như: Nguyên nhân lây truyền HIV từ mẹ sang con, điều trị người nhiễm HIV bằng thuốc kháng virus ARV, các giải pháp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Theo số liệu thống kê tính đến hiện tại tổng số người nhiễm HIV được phát hiện trong tỉnh Trà Vinh là 2.848 người, số người tử vong vì HIV/AIDS là 1.198 người. Riêng năm 2024, số trường hợp được phát hiện mới là 39 người và có 01 trường hợp tử vong. Bệnh HIV lây truyền qua ba con đường chính: Đường máu, đường tình dục, lây truyền từ mẹ sang con.

Bệnh HIV/AIDS lây truyền HIV từ mẹ sang con là một trong ba con đường chính làm lây nhiễm HIV/AIDS, với nguy cơ lây từ mẹ sang con là 25 – 40%. Tuy nhiên nếu bà mẹ được chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả thì tỉ lệ lây truyền từ mẹ sang con là rất thấp, thậm chí là 0%. Do vậy dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là một trong những giải pháp quan trọng góp phần giảm đáng kể tỷ lệ trẻ sinh ra bị lây nhiễm HIV từ  người mẹ đã nhiễm.

Virus HIV có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ sơ sinh qua 3 con đường: Lây qua nhau thai trong quá trình mang thai; Lây qua nước ối, dịch âm đạo hoặc máu mẹ dính vào niêm mạc hoặc vết thương hở của trẻ; Lây qua sữa mẹ.

Vì vậy, tất cả phụ nữ mang thai, vợ của những người nhiễm HIV trong độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ có hành vi nguy cơ cao cần chủ động thực hiện các biện pháp dự phòng lây nhiễm và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con như sau:

Trước khi mang thai: Người mẹ chưa nhiễm HIV cần chủ động đến các cơ sở y tế để tư vấn và xét nghiệm HIV, đồng thời nên tư vấn bác sĩ chuyên khoa trước khi có ý định mang thai.

Trong khi mang thai: Cần nghe tư vấn về dinh dưỡng khi mang thai và nuôi dưỡng trẻ sau sinh; về nguy cơ và bất lợi có thể xảy ra khi mang thai, sinh đẻ, kể cả việc nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ sau này. Thực hiện khám thai định kỳ ở cơ sở y tế chuyên khoa sản để được tư vấn, hướng dẫn về chăm sóc thai sản, chọn nơi sinh phù hợp. Người mẹ đang nhiễm HIV cần phải tuân thủ điều trị để giảm thiểu tối đa khả năng lây truyền HIV cho con.

Khi sinh: Đối với những người mẹ đã nhiễm HIV, HIV có thể từ nước ối, dịch tử cung, dịch âm đạo của mẹ xâm nhập vào cơ thể trẻ qua niêm mạc mắt, mũi, hậu môn hoặc da bị sây sát của trẻ trong quá trình sinh. HIV cũng có thể từ trong máu của mẹ thông qua các vết loét ở cơ quan sinh dục của mẹ xâm nhập vào cơ thể của trẻ sơ sinh. Vì vậy những người mẹ nhiễm HIV thường được tư vấn sinh mổ để hạn chế sây xát da em bé, giảm thiểu nguy cơ lây truyền HIV.

Sau khi sinh: Người mẹ nhiễm HIV cần đến cở sở điều trị HIV/AIDS để được tiếp tục theo dõi sức khỏe và điều trị ARV. Trẻ em ngay sau sinh (trong vòng 24 giờ) được uống thuốc ARV theo chỉ dẫn của bác sĩ để dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. HIV có thể lây từ mẹ sang con do HIV có trong sữa mẹ hoặc máu, dịch tiết từ các vết nứt ở núm vú người mẹ, vì vậy tốt nhất không cho trẻ bú mẹ. Khi trẻ được 4-6 tuần tuổi, đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để được xét nghiệm chẩn đoán sớm tình trạng nhiễm HIV. Sau đó bác sĩ sẽ tư vấn cho người mẹ có phương pháp chăm sóc thích hợp và thời điểm xét nghiệm lại.

Bên cạch đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật chỉ đạo tuyến đến các Trung tâm Y tế huyện, thị xã, thành phố đa dạng hóa các loại hình truyền thông và cấp phát tờ rơi, file tuyên truyền tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; phối hợp với Đài Phát thanh Truyền hình Trà Vinh thực hiện phóng sự và phát sóng mẫu thông điệp tuyên truyền, đăng bài tuyên truyền trên Báo Trà Vinh về phòng, chống HIV/AIDS lây truyền từ mẹ sang con; Viết tin, bài đăng trên Website syt.travinh.gov.vn; Website Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Trà Vinh.

Quang cảnh xe loa tuyên truyền lưu động dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con năm 2024

Chiến dịch tuyên truyền lưu động được thực hiện trên các tuyến đường có phương tiện giao thông đến được, các khu vực đông dân cư, vùng nguy cơ cao lây nhiễm HIV, tác động bằng biện pháp truyền thông đến người dân. Nhằm nâng cao sự nhận thức của cộng đồng, cũng như tăng cường truyền thông chú trọng đến các nội dung như : Lợi ích của xét nghiệm sớm HIV cho phụ nữ mang;  Thời điểm phụ nữ nhiễm HIV có thể mang thai an toàn giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho con; Lợi ích của điều trị ARV sớm cho người nhiễm HIV và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ; Lợi ích của theo dõi tải lượng vi rút HIV đối với phụ nữ mang thai nhiễm HIV để sinh ra những đứa con khỏe mạnh….