Nguyên nhân gây bệnh đau mắt đỏ:
Nguyên nhân
chủ yếu của bệnh đau mắt đỏ là do vi rút Adenovirus, Rotavirus,
hoặc do vi khuẩn như liên cầu, tụ cầu, phế cầu
gây ra. Đầu tháng 09/2023 Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cũng xác định tác nhân chính
gây bệnh đau mắt đỏ hiện nay tại TPHCM là enterovirus (chiếm 86%), còn tác nhân
hay gặp trước đó là adenovirus chỉ chiếm 14%.
Bệnh thường gặp vào mùa hè đến cuối mùa thu,
khi thời tiết từ nắng nóng chuyển sang mưa, độ ẩm
không khí cao, khi giao mùa… là những thời điểm mà cơ thể con người, nhất là
những người nhạy cảm với thời tiết dễ bị mệt mỏi, hệ thống miễn dịch yếu nên dễ
bị nhiễm bệnh. Bên cạnh đó, môi trường nhiều khói bụi, điều kiện vệ sinh kém,
sử dụng nguồn nước ô nhiễm, dùng chung đồ dùng sinh hoạt như khăn mặt, gối…
cũng là điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển và bùng phát thành dịch.
Triệu chứng của bệnh đau mắt đỏ:
Bệnh đau mắt
đỏ được biểu hiện chính bằng mắt đỏ và có ghèn. Người bệnh thường đỏ một mắt
trước, sau đó lan sang mắt thứ hai. Triệu chứng thường gặp là người bị bệnh cảm
thấy khó chịu ở mắt, sau đó cộm như có cát trong mắt, buổi sáng ngủ dậy hai mắt
khó mở do nhiều ghèn dính chặt, ghèn có thể có màu xanh hoặc màu vàng tùy tác
nhân gây bệnh. Mi mắt sưng nề, mọng, mắt đỏ (do cương tụ mạch máu), đau nhức,
nổi cộm, chảy nước mắt. Một số trường hợp viêm kết mạc có giả mạc (giả mạc là
lớp màng dai trắng khi lật mi lên mới thấy) thường lâu khỏi hơn các trường hợp
khác. Khi bị đau mắt đỏ, người bệnh cũng có thể có thêm các triệu chứng như mệt
mỏi, sốt nhẹ, đau họng, ho, xuất hiện hạch ở tai.
Thông thường
người bệnh vẫn nhìn thấy bình thường, thị lực không bị suy giảm nhưng nếu để
bệnh nặng, mắt người bệnh có thể bị phù đỏ, có màng trong mắt, xuất huyết dưới
kết mạc… thì hậu quả sẽ lớn hơn.
Đường lây bệnh:
Bệnh đau mắt
đỏ có thể lây qua:
Tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh qua
đường hô hấp, nước mắt, nước bọt, bắt tay, đặc biệt nước mắt người bệnh là nơi
chứa rất nhiều vi rút.
Cầm, nắm, chạm
vào những vật dụng nhiễm nguồn bệnh như tay nắm cửa, nút bấm cầu thang, điện
thoại; đồ vật, đồ dùng cá nhân của nguời bệnh như khăn mặt, chậu rửa mặt… Dùng
chung đồ dùng sinh hoạt như khăn mặt, gối.
Sử dụng
nguồn nước bị nhiễm mầm bệnh như ao, hồ, bể bơi.
Thói quen
hay dụi mắt, sờ vào mũi, vào miệng.
Bệnh
viện, công sở, lớp học,
nơi làm việc, nơi công cộng, trên xe buýt, tàu hỏa, máy bay… những nơi có mật độ
người đông, cự ly gần rất dễ lây bệnh.
Cách phòng bệnh đau mắt đỏ:
Đau mắt đỏ tuy
là một bệnh cấp tính, triệu chứng rầm rộ, dễ lây nhưng thường lành tính, ít để
lại di chứng, tuy nhiên bệnh thường gây ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, học tập
và lao động, và có không ít trường hợp bệnh kéo dài, gây biến chứng ảnh hưởng
đến thị lực sau này nên mọi người cần có ý thức phòng bệnh tốt và cần được xử
trí kịp thời khi mắc bệnh.
Mầm bệnh có
khả năng sống ở môi trường bình thường trong vài ngày và người bệnh vẫn có
thể là nguồn lây bệnh sau khi đã khỏi bệnh một tuần. Vì vậy, cách phòng
bệnh tốt nhất là thực hiện triệt để các biện pháp vệ sinh và cách ly với người
bệnh. Các biện pháp cụ thể mọi người cần thực hiện như sau:
Khi không
có dịch:
Luôn đảm
bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch.
Dùng riêng
khăn, gối, chậu rửa mặt.
Giặt sạch khăn
mặt bằng xà phòng và nước sạch, phơi khăn ngoài nắng hàng ngày.
Không dùng tay
dụi mắt.
Khi đang có
dịch đau mắt đỏ:
Ngoài việc
luôn thực hiện các biện pháp trên, cần lưu ý thực hiện thêm các biện pháp sau:
Rửa tay bằng
xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.
Rửa mắt
hàng ngày bằng nước muối sinh lý (nước muối 0,9%), ngày ít nhất 3 lần vào các
buổi sáng, trưa, tối.
Không
dùng chung thuốc nhỏ mắt, không dùng chung đồ đạc với người đau mắt.
Hạn chế tiếp
xúc với người bị đau mắt.
Hạn chế đến
những nơi đông người đặc biệt là những nơi có nhiều mầm bệnh như bệnh viện…
Hạn chế sử
dụng các nguồn nước bị ô nhiễm, hạn chế đi bơi.
Cách xử trí khi có người bị bệnh hoặc nghi bị
bệnh đau mắt đỏ:
Lau rửa ghèn,
rữa mắt ít nhất 2 lần một ngày bằng khăn giấy ẩm hoặc bông, lau xong vứt bỏ
khăn, không sử dụng lại.
Không tra
vào mắt lành thuốc nhỏ của mắt đang bị nhiễm khuẩn.
Tránh khói
bụi, đeo kính mát cho mắt.
Những trẻ
em bị bệnh nên nghỉ học, không đưa trẻ đến trường hoặc những nơi đông người
trong thời gian bị bệnh.
Khi trẻ bị đau
mắt, thông thường sẽ bị 1 bên mắt trước, bố mẹ và người nhà cần chăm sóc trẻ
thật cẩn thận, để tránh nhiễm bệnh cho mắt còn lại. Cho trẻ nằm nghiêng một
bên, nhỏ mắt rồi dùng gạc y tế lau ngay ghèn và nước mắt chảy ra (làm tương tự
đối với người lớn).
Tránh ôm ấp
khi trẻ em bị bệnh, ngủ riêng.
Trước và sau
khi vệ sinh mắt, nhỏ mắt, cần rửa tay thật sạch bằng xà phòng hoặc dung dịch
sát khuẩn.
Người
bệnh cần được nghỉ ngơi, cách ly, dùng thuốc theo đơn của thầy thuốc. Không tự
ý mua thuốc nhỏ mắt. Không dùng thuốc nhỏ mắt của người khác.
Không đắp các
loại lá vào mắt như là trầu, lá dâu...
Nếu bệnh không
thuyên giảm sau vài ngày phải đến ngay cơ sở y tế để được khám, điều trị.
BS.CK1 Trần Vĩnh Phước, Trung tâm y tế huyện Trà Cú