Ngày 14/8/2020 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1246 /QĐ-TTg phê duyệt “Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030”, trong đó giao nhiệm vụ cho Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cụ thể như sau:

- Chỉ đạo, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Chiến lược trên địa bàn tỉnh, thành phố; xác định và lồng ghép các chỉ tiêu về phòng, chống HIV/AIDS trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương;

- Xây dựng Kế hoạch bảo đảm tài chính cho chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 và phê duyệt Kế hoạch trước năm 2021;

- Tập trung chỉ đạo các cơ quan, tổ chức ở địa phương phối hợp chặt chẽ triển khai thường xuyên, đồng bộ và có hiệu quả các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV; tổ chức tốt việc chăm sóc, điều trị hỗ trợ người nhiễm HIV.

Với vai trò là đơn vị chuyên môn, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh đã tham mưu cho Sở Y tế trình UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3040/QĐ-UBND ngày 29/12/2021 về Kế hoạch thực hiện Quyết định 1246/QĐ-TTg ngày 14/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 trên địa bàn tỉnh Trà Vinh.

Trên cơ sở của Hướng dẫn số 3784/BYT-AIDS ngày 15/7/2020 của Bộ Y tế về việc xây dựng kế hoạch bảo đảm tài chính cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS để thực hiện mục tiêu chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cũng đã tham mưu cho Sở Y tế trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 105/KH-UBND ngày 29/12/2021 về đảm bảo tài chính thực hiện Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 trên địa bàn tỉnh Trà Vinh với tổng kinh phí là 67.350.000.000 đồng.

Như vậy với nguồn kinh phí trên, Trà Vinh sẽ cùng với cả nước hướng tới mục tiêu của Chiến lược là đẩy mạnh các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS để giảm số người mới nhiễm HIV và tử vong liên quan AIDS, chấm dứt dịch AIDS tại Việt Nam vào năm 2030, giảm tối đa tác động của dịch HIV/AIDS đến sự phát triển kinh tế - xã hội.

Kết thúc dịch AIDS không có nghĩa là không còn người nhiễm HIV, không còn người tử vong do AIDS mà kết thúc dịch AIDS có nghĩa là khi đó AIDS không còn là vấn đề sức khỏe đáng lo ngại ở cộng đồng. Mục tiêu kết thúc dịch AIDS là khi Việt Nam đạt được các tiêu chí sau:

- Số người nhiễm HIV phát hiện dưới 1.000 ca mỗi năm. (Hiện nay >10.000 ca/năm).

- Tỷ lệ người nhiễm HIV tử vong liên quan đến AIDS <1/100.000 dân (Hiện nay, ước tính 3,5 người/100.000 dân).

- Tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con <2% (Hiện nay 6%).

Các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS phải từng bước tăng dần tỷ lệ thanh niên 15 đến 24 tuổi có hiểu biết đầy đủ về HIV/AIDS đạt 80% vào năm 2030.Tỷ lệ người dân 15 đến 49 tuổi không kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV đạt 80% vào năm 2030. Các biện pháp tách biệt, cấm đoán, kỳ thị và phân biệt đối xử người nhiễm HIV không làm hạn chế được dịch HIV/AIDS mà trái lại càng làm cho dịch HIV/AIDS ngày càng trở nên khó kiểm soát hơn.    

Chúng ta sẽ từng bước thực hiện mục tiêu 90-90-90 tức là 90% người nhiễm HIV biết tình trạng nhiễm HIV của mình; 90% người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV; 90% người điều trị bằng thuốc ARV có tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện. Cụ thể là:

- 90% người nhiễm HIV biết tình trạng nhiễm HIV của mình:  khi nghi ngờ bản thân mình có thể bị nhiễm HIV thì nên đến cơ sở y tế để được tư vấn xét nghiệm. Vì chỉ có xét nghiệm máu mới biết chắc chắn mình có bị nhiễm HIV hay là không bị nhiễm HIV.

- 90% người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV: Nếu chẳng may bản thân bị nhiễm HIV thì đến ngay các cơ sở y tế để được điều trị thuốc ARV. Nếu có thẻ BHYT thì người nhiễm HIV sẽ được miễn phí điều trị thuốc ARV theo quy định

- 90% người điều trị bằng thuốc ARV có tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện: Khi điều trị thuốc ARV người nhiễm HIV phải tuân thủ điều trị ARV theo hướng dẫn của bác sỹ, phải uống thuốc đúng đủ đều và uống thuốc suốt đời. Do đó người nhiễm HIV cần tham gia BHYT để có thể sử dụng thuốc ARV miễn phí trọn đời.

Cho đến nay, HIV/AIDS vẫn là một bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng ngừa. Nhưng từ khi phát hiện ra thuốc ARV (thuốc kháng vi rút) thì tình trạng lâm sàng của bệnh nhân HIV/AIDS đã có chuyển biến tích cực, chúng ta có thể kiểm soát được bệnh AIDS. Việc điều trị ARV kịp thời có vai trò vô cùng quan trọng trong việc ngăn chặn bệnh tiến triển sang giai đoạn AIDS, giúp người bệnh tránh khỏi những căn bệnh do suy giảm miễn dịch như lao, nhiễm trùng, ung thư… và giảm thiểu nguy cơ tử vong.  Bên cạnh đó, điều trị ARV sớm còn mang đến cho người bệnh chất lượng sống tốt hơn, có đủ sức khỏe để lao động, hòa nhập với cộng đồng và có thể chung sống lành mạnh với HIV đến cuối đời thay vì chỉ sống được 5-10 năm như trước đây. 

Ngoài tác dụng điều trị cho người nhiễm HIV thì thuốc ARV còn có tác dụng dự phòng lây nhiễm HIV. Nhiều bằng chứng khoa học trong những năm gần đây cho thấy việc sử dụng thuốc kháng HIV để điều trị cho người nhiễm HIV còn có tác dụng dự phòng lây nhiễm HIV. Nói một cách đơn giản, khi điều trị cho người nhiễm HIV sẽ kiểm soát được tải lượng virus HIV trong máu của họ, từ đó sẽ làm giảm nguy cơ hoặc không làm lây nhiễm HIV sang người khác. Ngoài ra, thuốc ARV còn có tác dụng điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) và sau phơi nhiễm HIV (PEP).

Với những tiến bộ khoa học, với nguồn tài chính mà Tỉnh ủy và UBND tỉnh đã dành cho công tác phòng, chống HIV/AIDS, với sự nổ lực của ngành y tế và sự chung tay của cộng đồng, chúng ta tin rằng Trà Vinh sẽ góp phần cùng với cả nước thực hiện thành công Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 tại Việt Nam./.